Pembuktian Rumus Aljabar Boolean
Teorema 1 (Hukum Idempotent) 
Untuk setiap unsur x berlaku x + x =
x dan x . x = x
Bukti:
•	x + x  = (x + x) (1)		identitas 
x + x  = (x + x) (x + x’ )	komplemen 
x + x  = x + (x . x’ )	distributif 
x + x  = x + 0		komplemen 
x + x  = x			identitas 
•	x  ∙ x  = (x  ∙  x)+ (0)	identitas 
x  ∙ x  = (x ∙ x) + (x ∙ x’ )	komplemen
x  ∙ x  = x ∙ (x + x’ )	distributif 
x  ∙ x  = x ∙ 1		komplemen
x  ∙ x  = x			identitas 
Teorema 2 (Hukum Dominansi)
Untuk setiap unsur x berlaku x + 1 = 1 dan x . 0 = 0 
Bukti:
•	x + 1   = x + (x + x’ )	komplemen 
x + 1   = (x + x) + x’	asosiatif 
x + 1   = x + x’		identitas
x + 1   = 1			komplemen 
•	x ∙ 0  = x ∙ (x  ∙  x’ )		komplemen 
x ∙ 0  = (x  ∙ x) ∙  x’		asosiatif 
x ∙ 0  = x  ∙  x’		identitas
x ∙ 0  = 0			komplemen 
Teorema 3 (Hukum Penyerapan)
Untuk setiap unsur x dan y berlaku x + x.y = x dan x . (x + y) = x 
Bukti:
•	x + x ∙y  = x + 0	komplemen 
x + x ∙y  = x	identitas 
•	x ∙(x+y)  = x ∙ 1	komplemen
x ∙(x+y)  = x		identitas 
Teorema 4 (Hukum De Morgan) 
Untuk setiap unsur x dan y berlaku
(x . y)’ = x’ + y’ dan (x + y)’ = x’ . y’ 
Bukti:
(x . y)’ = x’ + y’ 
Diketahui: (x.y)(x.y)’ = 0   komplemen 
Perlihatkan: (x.y)(x’ + y’) = 0 
Bukti: 
•	(x.y)(x’ + y’)  = x.y.x’ + x.y.y’	distributif
(x.y)(x’ + y’)  = x.x’.y + x.y.y’	komutatif 
(x.y)(x’ + y’)  = 0.y + x.0		komplemen 
(x.y)(x’ + y’)  = 0 + 0		dominansi
(x.y)(x’ + y’)  = 0			identitas 
Jadi, (x . y)’ = x’ + y’ . 
(x + y)’ = x’ ∙ y’ 
Diketahui: (x+y)(x+y)’ = 0   komplemen 
Perlihatkan: (x+y) ∙ (x’ ∙ y’) = 0 
Bukti: 
•	(x+y)(x’ ∙ y’)  = x∙x’∙y’ + y∙x’∙y’	distributif 
(x+y)(x’ ∙ y’)  = x∙x’∙y’ + y∙x’∙y’	komutatif 
(x+y)(x’ ∙ y’)  = 0.y + x’.0	komplemen
(x+y)(x’ ∙ y’)  = 0 + 0		dominansi 
(x+y)(x’ ∙ y’)  = 0			identitas
Jadi, (x + y)’ = x’ ∙ y’ 
Teorema 5 (Hukum 0/1) 
0’ = 1 dan 1’ = 0
Bukti: 
•	0’    = (x ∙ y)’	komplemen 
0’    = x’ + y’ teorema 4 
0’    = y + x		invers 
0’    = x + y		komutatif 
0’    = 1		komplemen 
•	1’    = (x + y)’	komplemen 
1’    = x’ ∙ y’ teorema 4 
1’    = y ∙  x		invers 
1’    = x ∙  y		komutatif 
1’    = 0		komplemen 
Contoh Soal 
1.	X + X’ .Y = ? 
2.	X .(X’+Y) = ? 
3.	X.Y+ X’.Z+Y.Z = ? 
Jawab 
1.	X + X’ .Y = (X + X’).(X +Y)
X + X’ .Y = X+Y 
2.	X .(X’+Y) = X.X’ + X.Y
X .(X’+Y) = X.Y 
3.	X.Y+ X’.Z+Y.Z = X.Y + X’.Z + Y.Z. (X+X)’ 
X.Y+ X’.Z+Y.Z = X.Y + X’.Z + X.Y.Z + X’.Y.Z 
X.Y+ X’.Z+Y.Z = X.Y.(1+Z) + X’.Z.(1+Y) 
X.Y+ X’.Z+Y.Z = X.Y + X’.Z